เข้าสู่ช่วงหน้าหนาวทีไร ต้นตีนเป็ด หรือพญาสัตบรรณ หรือสัตบรรณ ก็พร้อมออกดอกส่งกลิ่นลอยมาตามลม ซึ่งบางคนบอกว่ากลิ่นหอม แต่หลายคนก็ไม่ชอบกลิ่นของมันเอาซะเลย แต่รู้หรือไม่ว่า ประโยชน์ของต้นตีนเป็ดมีเยอะมากทีเดียว
โดยต้นพญาสัตบรรณ เป็นพรรณไม้พระราชทาน เมื่อครั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินไปเป็นองค์ประธาน ในการปลูกป่าเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสที่ทรงครองราชย์ครบ 50 ปี โดยพระองค์พระราชทานพรรณไม้สัตบรรณ แก่ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร จนกลายเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา แต่ใครจะรู้บ้างว่า ต้นตีนเป็น หรือ พญาสัตบรรณ นั้นจะมีสรรพคุณทางยาที่ดีมากๆ ต้นตีนเป็นเป็นต้นไม้ทรงพุ่มสูงคล้ายฉัตร ดอกมีกลิ่นหอมแรงจนกระทั่งฉุน โดยเฉพาะเวลากลางคืน โดยมักจะออกดอกช่วงเดือนตุลาคมไปจนถึงเดือนธันวาคม ซึ่ง ต้นตีนเป็ด เป็นต้นไม้พื้นบ้านดั้งเดิมของไทย ดังนั้นสรรพคุณของต้นนี้จึงถูกนำมาใช้ตั้งแต่สมัยโบราณ ได้แทบจะทุกส่วน จะมีสรรพคุณอะไรบ้างไปดูกันเลย
ดอกตีนเป็ด – นำไปต้มกับน้ำ ดื่มแก้เลือดพิการ แก้ไข้ตัวร้อน แก้อาการผิดปกติ
ใบตีนเป็ด – ใบอ่อนนำไปต้มกับน้ำแล้วดื่ม รักษาอาการไข้หวัด แก้ไข้ตัวร้อน รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน โรคลักปิดลักเปิด และโรคระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง รวมถึงยังสามารถตำใบตีนเป็ด นำมาพอกเพื่อดับพิษต่างๆ และใช้ในการรักษาแผลเปื่อยได้
เปลือกต้นตีนเป็น – เปลือกต้นตีนเป็ดมีสรรพคุณมากมาย ทั้งเป็นยาขมช่วยให้เจริญอาหาร ใช้แก้หวัด แก้อาการไอ รักษาหลอดลมอักเสบ ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด รักษาโรคเบาหวาน ช่วยรักษาโรคบิด ท้องร่วง ท้องเดินเรื้อรัง โรคลำไส้และลำไส้ติดเชื้อ เป็นยาสมานลำไส้ ขับพยาธิไส้เดือน ขับน้ำเหลืองเสีย ขับระดูของสตรี ขับน้ำนม รวมถึงน้ำเปลือกต้นมาใช้ต้มน้ำอาบ ช่วยรักษาผดผื่นคัน
ยางตีนเป็ด – นำไปผสมกับน้ำมันสมุนไพร หยอดหู ช่วยรักษาอาการปวดหู หรือนำน้ำยางมาใช้อุดฟันเพื่อแก้อาการปวดฟัน ช่วยบำรุงกระเพาะ รักษาแผลที่เป็นตุ่มหนอง ช่วยทำให้แผลแห้งเร็ว ขณะที่ในประเทศอินเดียมีการใช้ใบและยางสีขาวนำมารักษาแผลเปื่อย และอาการปวดข้อ
กระพี้ต้นตีนเป็ด – นำมาต้มกับน้ำแล้วดื่ม มีสรรพคุณช่วยขับผาย ขับให้เลือดตก
รากตีนเป็ด – ช่วยขับผายลมในลำไส้ แก้ไข้ แก้น้ำดีผิดปกติ
นอกจากสรรพคุณทางยาแล้ว ต้นตีนเป็ด ยังถูกนำไปแปรรูปเป็นของใช้ต่างๆ ได้อีก สารสกัดจากน้ำมันหอมระเหยของดอกพญาสัตบรรณสามารถใช้ไล่ยุงได้ แถมต้นพญาสัตบรรณ ยังเป็นไม้มงคล ที่ปลูกเสริมความเป็นสิริมงคลอีกด้วย เพราะคนไทยโบราณเชื่อว่าจะทำให้มีเกียรติยศ ได้รับการยกย่องการนับถือจากบุคคลทั่วไปด้วย แหม สรรพคุณเยอะขนาดนี้ ทำเอาลืมกลิ่นฉุนของดอกตีนเป็ดไปเลยนะเนี่ย
ขอขอบคุณที่มาจาก : springnews.co.th
