ทำไม!! เวลาซักรองเท้า ต้องเอากระดาษทิชชูคลุมก่อนตาก

        บ่อยครั้งที่เวลาเราซักรองเท้าผ้าใบสีขาวแล้วต้องห่อด้วยกระดาษทิชชูก่อนตากนั้นหลายๆคนมักจะคิดว่า “การห่อกระดาษทิชชูนั้นจะสามารถปกคลุมกันฝุ่นที่สกปรกมาเกาะรองเท้า” และช่วยซับน้ำออกไม่ให้เกิดกลิ่นอับได้ แต่จริงๆแล้วยังมีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์มากกว่านั้นค่ะ 

        ในกระบวนการตากแห้งของผ้าหนาๆโดยเฉพาะผ้าใบ (canvas) นั้นมักจะมีการอุ้มน้ำสูงมาก (High wet pickup) ด้วย ดังนั้นเจ้าผ้าที่มีความหนานี้ก็มีความสามารถอุ้มสารเจือปนที่อยู่ในน้ำได้ดีมากตามไปด้วยนะเออ!! ปกติแล้วในน้ำประปา/หรือแหล่งน้ำตามธรรมชาติที่ใช้ในการซักผ้ามักจะมีความกระด้างรวม (Total hardness) ประมาณ 80-150 ppm CaCO₃ นะครับ และนอกจากนั้นก็จะมีไอออนของ “เหล็ก 2+” (Iron II ; Fe²⁺ ; Ferrous ion) ที่ไม่มีสีปนอยู่ประมาณ 0.01-0.2 ppm Fe²⁺ ด้วย (ตามความแตกต่างของแหล่งน้ำ/ และคุณภาพของน้ำในแต่ละวัน)

        ซึ่งเจ้า Ferrous ion นี่แหละ!! ที่สามารถถูกออกซิไดซ์ด้วยออกซิเจนในอากาศเกิดเป็นไอออนของ “เหล็ก 3+” (Iron III ; Fe³⁺ ; Ferric ion) ที่มีสีเหลืองอมน้ำตาลเข้ม (สีสนิม) เกิดขึ้นได้เสมอ จากปฏิกิริยาเคมีนี้ 4 Fe²⁺ (ไม่มีสี) + O₂ + 4 H⁺ —> 4 Fe³⁺ (สีสนิม) + 2 H₂O

        นอกจากนั้น Fe²⁺ ยังสามารถถูกเปลี่ยนเป็น Fe³⁺ ได้ด้วย Iron bacteria (Lithotrophs) จนเกิดเป็นสีสนิมขึ้นได้อีกทางหนึ่งด้วย ซึ่งการเหลืองที่เกิดจากเหล็กนี้บางทีก็จะเรียกว่า “Ferric yellowing” ก็ได้นะครับ

        ดังนั้นขณะที่ตากแห้งนั้นน้ำก็จะเกิดการระเหย (evaporation) โดยเริ่มจากการเคลื่อนตัว (Migration) จาก “ใจกลางผ้า” ที่มีความหนาระดับหนึ่ง และทุกๆการเคลื่อนตัวนั้นเจ้า Ferrous ion ที่พร้อมจะเปลี่ยนสีเป็นสีเหลืองก็จะเคลื่อนตัวมาที่ “ผิว” (surface) ของผ้าใบด้วย

        แต่พอน้ำระเหยออกจากผ้าแล้ว เจ้า Ferrous ion ก็ไม่สามารถหนีตามน้ำไปสู่อากาศได้ (เนื่องจากถูกทิ้งกลางคัน) คราวนี้เจ้า Ferrous ion ที่ไม่มีสีนี้ก็จะถูกออกซิไดซ์เป็น Ferric ion ที่ทิ้งคราบสีสนิมที่ผิวผ้าได้นะครับ อ้าว!! แล้วทำไมต้องคลุมกระดาษทิชชูล่ะ!! เพื่ออะไร??

        คำตอบก็คือว่า “กระดาษทิชชู” ที่เกาะบนรองเท้าผ้านั้นจะทำตัวเหมือนเป็น “ผิวใหม่” ที่จะพาให้ Ferrous ion นั้นเคลื่อนตัวมาที่ผิวนอกสุดแทนที่จะถูกทิ้งไว้ที่ผ้าใบอ่ะครับจากปรากฏการณ์นี้นี่เอง ที่ทำให้ “คราบสีสนิมที่ควรจะอยู่ผิวผ้าใบ” นั้นก็จะมากองอยู่ที่ผิวของกระดาษทิชชูแทนนะครับ ทำให้เราสามารถที่จะลอกเอากระดาษทิชชูที่มีคราบสีสนิมออกไป แล้วทำให้ผิวผ้าใบนั้นขาวกระจ่างมากยิ่งขึ้นนะครับ

#คลุมเปลี่ยนผิวรองเท้า

#ทำให้สีสนิมนั้นเกาะบนกระดาษทิชชูแทน

#คลุมให้ขาวไม่เหน็บนวย

              มีประโยชน์มากกว่าการซึมซับและคลุมสกปรกนะคะ แต่ยังช่วยให้สีสนิมนั้นเกาะบนกระดาษทิชชูแทน คลุมให้ขาวไม่เหน็บนวย

ขอขอบคุณที่มาจาก: เคมีฟิสิกส์ของสิ่งทอ อาหาร และของรอบตัว